GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNİN TÜRKİYE EKONOMİSİNE KATKISI

Tarim ve hayvancilik: Bölge ekonomisi tarim ve hayvanciliga dayanir. Genis düzlüklerin olmasi bölgede tarim için büyük bir avantaj iken, yaz kurakliginin siddetli olmasi üretimi olumsuz etkiler. Tarimda sulamaya en çok ihtiyaç duyan bölge lös adi verilen çok verimli topraklar bulunur ve sulama iyi yapilip arttikça ürün çesidi de artmaktadir. Türkiye'de en çok kirmizi mercimek ve antep fistigi bu bölgede yetisir. Ayrica bugday, pamuk, keten, susam, nohut, üzüm, batisinda zeytin, incir, sulanabilen alanlarda yaz sebzeleri ile vadilerde pirinç yetistirilmektedir. Bölgede agirlikli olarak küçükbas hayvancilik yapilir. Çok az miktarda sigir da vardir. Canli hayvan ticaretinin gelismis oldugu bölgede hayvansal ürünler önemli gelir kaynagidir.

Yeralti Zenginlikleri: Bölge yeralti kaynaklari bakimindan oldukça zengin sayilabilir. fosfat ve linyitin yaninda bölgede petrol de çikarilir. Batman, Diyarbakir ve Adiyaman'da Türkiye'nin önemli petrol yataklari bulunur ve Batman rafinerisinin isledigi petrol bölgeden saglanir.

Endüstri: Sanayi en çok bati bölümde gelismistir. Gaziantep en büyük sanayi merkezidir. Dokuma, iplik, giyim, hali, kilim, battaniye, un, unlu gidalar, tarim makineleri, içki, zeytinyagi, sabun, deterjan, çimento ve rafineri baslica sanayi kollaridir. Bölgede madenî esya yapimi da gelismistir.

Turizm: Bölge,Anadolu'nun en eski kültürel yerlesim merkezidir.Kisitli oranda yapilan turizm faaliyetleri daha çok tarihî kalintilar ve inanç turizmi ile olmaktadir. Adiyaman ilinde Nemrut Dagi Millî Parki, Diyarbakir kent surlari ve özellikle de Peygamberler Sehri olarak adlandirilan Sanliurfa baslica turizm merkezleridir.

Nüfus ve yerlesme: Nüfusu en az olan bölgemizdir. Ancak dogum oraninin yüksek, yüzölçümünün küçük olmasi nüfus yogunlugunun fazla olmasina sebep olmustur. Orta Firat Bölümü ve özellikle Gaziantep Yöresi yogun nüfuslanmistir. Yagisin azaldigi düzlüklerde nüfus azalir. Bölge diger bölgelere göç veren bir bölgedir. Ayrica mevsimlik isçi göçleri de olmaktadir.

Daglari ve Düzlükleri: Bölgenin yüzey sekilleri sadedir. Genellikle platolarla ve ovalarla kaplidir. Yer sekilleri tarima elverislidir. Batidan doguya gidildikçe yükseklik artar. Iki bölümün ortasinda Karacadag Sönmüs Volkan dagi bulunur. Bu bölgenin tek ve en yüksek dagidir. Dicle Bölümünde Gaziantep ve Sanliurfa Platolari vardir. Orta Firat Bölümünde Diyarbakir Havzasi ve Mardin Esligi (Yüksek bir düzlüktür.) vardir.

Akarsulari ve Gölleri: Firat ve kollari Göksu ve Nizip, Dicle ve kollari Botan, Garzan ve Batman kollari baslica akarsularidir. Bölgede dogal göl yoktur. Akarsularinin hidroelektrik gücü fazladir. Bu nedenle bir çok baraj gölü vardir. Firat Nehri'nin üzerinde Atatürk, Karakaya, Hancagiz Baraj Gölleri, Dicle nehri üzerinde Kiralkizi, Ilisu, Cizre Baraj Gölleri.

Iklim ve Bitki Ötüsü : Bölgenin batisinda Akdeniz ikliminin etkileri hissedilir. Yazlari sicak ve kurak geçer. Fakat kislari Akdeniz Bölgesine göre daha serindir. Bu bölümde don ve karada rastlanir. Yagislarin çogu kisin düser. Yillik yagis 500-600 mm'dir. Yagisin az olmamasina ragmen sicaklik ve güneyden esen çöl rüzgarlari yüzünden buharlasma meydana gelir ve bu da kurakliga sebep olur. Ülkemizin en yüksek sicakliklari bu bölgede ölçülür. Tarimda sulama ihtiyaci çok olur. Bölgenin dogusuna gidildikçe deniz etkilerinden uzaklasilir ve yükseklik artar, sicakliklar düser. Kar ve don olaylari daha çok görülmeye baslar. Bölgenin alçak kesimlerinde ve batisinda bozkir görülür. Dag yamaçlari, yüksek yerler ve akarsu kenarlarinda orman ve çalilik agaçlara da rastlanir.

TARIM VE HAYVANCILIK: Bölgenin ekonomisi tarima dayanir. Ülke ekonomisine katkisi da bu alandadir. Tarima elverisli tarim alanlari ve düzlüklere sahip olmasina ragmen yaz kurakligi ve sulama ihtiyaci nedeniyle tarim zorlasir. GAP Projesinin yapilmasi ile birlikte artan sulama imkanlari bölgenin tarimini artirmaya baslamistir.

Bölgenin tarima karasal iklim ürünlerine daha çok elverislidir. En çok yetistirilen ürünler sunlardir.
Mercimek: Türkiye üretiminde ilk sirada yer alir. Bugday, Keten, Pamuk, Çeltik (Pirinç), Nohut ve Susam yetistirilen bazi ürünlerdir.
Gaziantep Platosunda Antepfistigi, Zeytin ve Üzüm yaygidir. Siirt'te Antepfistigi üretimi baslamistir. Akarsu kenarlarindaki sulanabilen ovalarda sebze ve meyvede (Basta Karpuz olmak üzere) yetistirilmektedir. Bölgede platolar ve bozkirlar çok görüldügü için küçükbas Hayvancilik (Koyun, Keçi) çok yapilir. Keçi daha çok yüksek alanlarda yaygindir. Bu sayede bölgede hayvansal ürünler ticareti de yapilmaktadir.

YER ALTI KAYNAKLARI: Fosfat: Mardin-Mazidagi, Dogalgaz: Mardin-Çamurlu Petrol: Batman- Besiri ve Batman, Siirt-Kurtalan-Baykan ve Barzan, Adiyaman-Kahta ve Diyarbakir. Linyit: Adiyaman-Gölbasi, Manganez: Kilis

NÜFUS VE YERLESME: Nüfusu 2000 sayimina göre 6.6 milyondur. Nüfus yogunlugu Km2'ye 112 kisidir. Bu Türkiye ortalamasinin üstündedir (Türkiye ortalamasi Km2'ye 83 kisi). Yogunluk bakiminda en yogun 2. bölgedir. Nüfus artis hizi %o 25'tir (Türkiye %o 18.34). Bölgede kentsel nüfus % 62'dir (Türkiye ortalamasi %65). Bölgede toplu yerlesme ve kerpiç evler yaygindir. Nüfus bati kesiminde, dag etekleri ve akarsu boylarinda yogunlasmistir.

TURIZM: Adiyaman-Nemrut Dagi, Sanliurfa- Balikli Göl ve Tarihi Eserler.

TÜRK EKONOMISINE KATKISI: Türkiye Petrolünün 1/7'si bu bölgeden saglanir. Geri kalani dis ülkelerden ithal edilir. Batman'da Petrol Rafinerisi vardir. GAP Projesinin bitirilmesi ile tarimdaki su ihtiyaci karsilanacak ve bölge ekonomisi daha zenginlesecektir. Bunun ülke ekonomisine büyük katkisi olacaktir.