MUHASEBE DENETİMİ VE MALİ ANALİZ 2008 ARA SINAV NOTLARI

MUHASEBE DENETİMİ VE MALİ ANALİZ 2008 ARA SINAV (VİZE) NOTLARI

• 1- BİLGİNİN DOĞRULUĞU, GÜVENLİĞİ ve BAĞIMSIZ DENETİM
  • Ara sınav : 4
    Final : 2
  • Finansal tablo

    • Finansal tablo:
      Bilanço, gelir tablosu vs. Tablolardır. Muhasebe sistemi tarafından tarafından oluşturulur. Amacı; İşletmenin finansal yapısı, kârlılığı ve gelecekteki performansını değerlendirmede karar verilere gerekli bilgileri sunan tablodur.

      Finansal tablolardaki bilgilerin doğru ve güvenilir olmasında işletme yönetimi birinci derecede sorumludur.

      Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri (GKGMİ), finansal tabloların hazırlanmasında kullanılan temel ölçüttür.

      GKGMİ, gelir gider ilkeleri ve bilanço ilkeleridir.

  • Muhasebe sistemi

    • Muhasebe sistemi:
      İşletme tarafından finansal faaliyetleri izlemek, kaydetmek, sınıflandırmak ve bunları karar vericiler için faydalı olacak biçimde özetlemek için kullanılan yöntem ve araçlardır.

  • Finansal tabloların bağımsız uzman denetçiler tarafından denetlenmesi

    • Finansal tabloalr neden bağımsız uzman denetçiler tarafından denetleniyor?;
      * İşletme sahipleri ile yöneticiler arasındaki çıkar çatışması.
      * Muhasebe sisteminin giderek karmaşıklaşması nedeniyle dışarıdan bakılma ihtiyacı.
      * İşletme dışındaki grupların gerekli bilgilere birincil elden ulaşması.
      * Karar alıcıların yetki ve deneyimlerinin herşeyi incelemeye olanak vermemesi.
      

      Denetim GKGMİ'ne göre bağımsız uzman denetçi tarafından yapılır.

      Denetim kavramını oluşturan unsurlar 4 tanedir.

      • Ölçüt: Denetiçin yapılabilmesi için önceden belirlenmiş kriter olması gerekir. Örneğin; Finansal tablo denetimi için GKGMİ bilinmelidir.

        Kanıt: Nesnel olarak elde edilip değerlendirilen bilgidir. Örneğin; Müşteri beyanı, yazışmalar, soruşturma olabilir.

        Denetçinin bağımsızlığı: Mutlak bağımsızlık olamaz. Olabildiğince bağımsız olmalıdır.

        Denetim Raporu: Denetçinin denetim sonunda ulaştığı sonucu ilgili kullanıcılara ilettiği rapordur. Denetlenen şeyin onayını veya reddini açıklaması ile birlikte içerir.

  • Denetim türleri
    • 1- Amaçlarına göre denetim türleri
      • 1- Finansal tabloların denetimi

        • Denetlenen işletmeye ait finansal tabloların işletme durumunu ve faaliyet sonuçlarını doğru bir şekilde yansıtıp yansıtmadığını araştırmaktır.

      • 2- Uygunluk denetimi

        • Denetlenen işletmenin personeli tarafından yapılan işin devlet veya işletme yönetimince belirlenen kural ve yöntemlere uygunluğu araştırılır.

      • 3- Faaliyet denetimi

        • Denetlenen işletmenin faaliyetlerinin ve politikalarının, işletmenin herhangi bir bölümünün etkinliğinin ve verimliliğinin değerlendirilmesidir.

      • 4- Özel amaçlı denetim

        • Belirli bir bilgi kullanıcısı için belirli bir konuuda yapılan denetimdir. Örneğin; bankaların kredi için yaptıkları denetim.

    • 2- Denetçinin konumuna göre denetim türleri
      • 1- Bağımsız denetçi ve dış denetim
        • Bir denetim firmasına bağlı olarak veya kendi adına, ücret karşılığı dentim yapan kişidir.
        • Bağımsız denetimin en geniş uygulama alanı Finansal Tabloların Denetimidir.
      • 2- İç denetçi ve iç denetim
        • Kamu veya özel kurumda, bağlı bulunduğu kurumu denetleyen kişidir.
      • Kamu denetçisi ve kamusal denetim

        • Devlete bağlı denetçiler tarafından, kamu ve özel kurumların kanunlara, yönetmeliklere, politikalara ve yordamlara uygunluğunun araştırılmasıdır.

          Kamu denetçileri kamu kurumlarında uygunluk ve faaliyet, özel kurumlarda ise vergi denetimi yaparlar.

  • • Finansal karar alıcıların kararlarında mali tablolara güvenebilmeleri için gerekli en önemli faktör, bağımsız uzmanlar tarafından hazırlanmış denetim raporudur.

      Bir finansal bilginin güvenilir olabilmesi için GKGMİ'ne uygun olması gerekir.

      Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri (GKGMİ) bağımsız denetimde göz önünde bulundurulan temel ölçüttür.

      Denetçinin amacı asla yasa dışı durumların olması durumunda hukuk uzmanı gibi davranmak değildir.

      İç denetçinin birinci derecede sorumluluğu yönetim ve yönetim kurulunadır. Denetimi yönetim adına yaparlar. İşetme varlıklarının her türlü zarara karşı korunup korunmadığı, faaliyetlerin saptlanan politikalara uyum içinde yürütülüp yürütülmediğini araştırır.

      Finansal tablolardaki bilginin güvenlirliğini sağlamak yönetimin işidir. Bu bilginin doğruluğunu araştırıp görüş bildiren ise dış denetçidir.

• 2- GENEL KABUL GÖRMÜŞ DENETİM STANDARTLARI

  • Ara sınav : 3
    Final : 1

    Standart:
    Herhangi bir konuda yapılması gerekenler ya da yapılanların amaca uygunluğunun ölçilmesini sağlayan ölçütlerdir.

    Genel kabul görmüş denetim standartları (GKGDS)

    • GKGDS:
      Elde edilen muhasebe bilgisinin doğruluğu ve güvenilirliği ile işlemlerin yürütülmesinde kullanılan standartlardır.

      GKGDS, Bağımsız denetimde denetçiye yol gösterecek olan ve aynı zamanda tamamlanmış bir denetimin kalitestesini ölçmeye yarayan evrensel ölçütlerdir.

      Yeminli mali müşavir bağımsız denetçidir.

      GKGDS türleri

      • 1- Genel standartlar

        • Genel standartlar:
          Denetçinin sahip olması gereken özellikleri ve alması gereken önlemleri açıklayan standartlardır.

          1- Eğitim ve yeterlilik standardı

          • Denetim yeterli teknik bilgi, deneyim ve uzmanlığa sahip kişilerce gerçekleştirilmelidir.

          2- Bağımsızlık standardı

          • Denetçinin denetim faaliyetinin her aşamasında bağımsız davranması demektir.

          3- Mesleki dikkat ve özen standardı

          • Denetçi denetimin her aşamasında gerekli mesleki özen ve titizliliği göstermelidir.
      • 2- Çalışma alanı standartları
        • Çalışma alanı standartları:
          Kanıt toplanmasında denetçiye yol gösterecek standartlardır.
        • 1- Planlama ve gözetim standardı

          • * Denetim faaliyetinin uygun şekilde planlanması ve Denetçi yardımcılarının uygun şekilde gözetlenmesidir.
            * Denetimde kullanılacak zaman, işgücü, araç-gereç ve diğer kaynakların tespit edilmesidir.

            Ekipte yer alan baş denetçi denetçi yardımcılarını izlemeli ve gözetim altında tutmalıdır. Bunun nedenleri;
            * Denetçi yardımcılarını yetiştirmek.
            * Denetçi yardımcılarının mesleki bilgi ve deneyimlerinin ölçülmesi.
            * Denetçi yardımcılarının denetim standartlarına uygun davranmalarının sağlanması.
            * Denetim kalitesinin yükseltilmesi.

        • 2- İç kontrolün incelenmesi standardı

          • İç kontrol:
            İşletme yönetiminin sorumluluğunda, işletme varlıklarının korunmasına yönelik bir süreçtir.

            İç kontrolün incelenmesinin nedenleri;
            * Denetimin ne oranda uygulanacağına karar vermek
            * Denetimin kapsamını belirlemek
            * Denetimin süresini belirlemek
            * Denetim işinin kabulüne karar vermek

            İç kontrole güvenilirse; Denetim sürecindeki belirsizlik azalır.
            * Denetim riski azalır.
            * Maliyet azalır.
            * Denetim kapsamı daralır.
            * Denetim süresi kısalır.
            * Daha az personelden yararlanılır.

        • 3- Kanıt toplama standardı

          • Kanıt toplama standardı:
            Gözlem, soruşturma, doğrulama gibi denetim tekniklerinin kullanılmasında yeterli sayı ve güvenlikte kanıtın toplanmasında yol gösteren standarttır.

            Kanıtın kalitesini belirleyen ölçütler

            • 1- Gerçerlilik: Denetçi görüşüne etki eden tüm kanıtlar geçerliliktir.

              2- Nesnellik (Objektiflik): Birden fazla denetçinin görüşüne aynı anda etki eden kanıtlar nesnelerdir.

              3- Zamanlılık: Kanıtın denetim faaliyetinin yapıldığı zaman dilimi ile uyumlu olmasıdır.

              4- Süreklilik: Kanıtın özellikinin koşullan değiştiğinde bozulmaması, geçerliliğini korumasıdır.

            Denetim kanıtları denetçi görüşünün oluşmasında temel dayanaktır. Denetim genel olarak kanıt toplama ve bunları değerlendirerek sonuç çıkartma faaliyetidir.

      • 3- Raporlama standartları

        • Raporlama standartları;
          Denetim faaliyet sonucunda oluşan denetçi yargısının ilgili taraflara ne şekilde açıklanacağını belirleyen standarttır.

          1- Uygunluk standardı

          • Denetçinin denetim raporunda mali tabloların GKGMİ'ne uygun hazırlanıp hazırlanmadığını belirtmesidir.

          2- Tutarlılık standardı

          • İncelenen dönemdeki muhasebe politikaları ve yöntemlerinin önceki dönemde de aynen uygulanıp uygulanmadığıdır.

          3- Yeterli açıklama standardı

          • Bu standart denetçinin mali tablolardaki açıklamaları, yeterli gördüğünde raporda belirtmesine gerek olmadığını yetersiz bulduğunda raporunda açıklamasını öngörür.

          4- Görüş bildirme standartı

          • Denetçinin denetim faaliyetinin sonucunu ortaya koyacak şekilde rapor yazması gerekir. Bunu olumlu, şartlı ve olumsuz biçiminde görüş açıklaması olarak yapmalıdır.

    • GKGDS ilk olarak Amerika'da kabul edilmiştir.

      Çalışma alanı standartlarına giren uygulamalardan bazıları;
      * Denetçinin kanıt toplaması
      * Denetimin iyi bir şekilde planlanması
      * Denetçi yardımcılarının kontrol edilmesi

      Denetim sonucunda oluşan denetçi yargısının ilgili taraflara ne şekilde açıklanacağını belirleyen standartlara raporlama standartı denir.

      Bağımsız denetçi finansal tabloların çok sayıda kişiye hitap edecek sekilde düzenlenip düzenlenmediğini denetimin raporlama aşamasında inceler.

      Türkiye'de hisse senetlerini halka arz eden şirketlerin (A.Ş.) bağımsız denetimi SPK(sermaye piyasası kurulu) tarafından yapılır.

      Denetçinin denetim uygulamaları sırasında kanıt toplarken başvuracağı yollara denetim işlemleri denir.

      Ülkemizde sigorta ve factoring şirketleri ile ilgili düzenlemeyi Hazine Müsteşarlığı yapar.

• 3- DENETİMDE ÖNEMLİLİK, RİSK ve KANIT KAVRAMLARI ve ÇALIŞMA KAĞITLARI

  • Ara sınav : 6
    Final : 2

    Önemlilik;
    Bir hesap veya bir olgunun, finansal tablolara güvenen kullanıcıların kararını etkilemesidir.

    Hata (kasıtsız yanlışlık) ve hilelerden (kastılı yanlışlık) oluşan yanlış beyanların sebepleri;
    * Finansal tablo unsurunun tutarı, sınıflaması veya sunumu ile bunların GKGMİ'ne göre raporlanması halindeki tutar, sınıflama veya sunumun farklı olması.
    * Finansal tablo unsurlarından bazılarının atlanması
    * GKGMİ'ne uygun olarak açıklanması gereken bilgilerin atlanması

    Finansal tablolardaki hata yada hilelerin neden olduğu beyanlar nedeniyle finansal tablo kullanıcısının aldığı kararı değiştirme olasılığı varsa bu yanlışlık önemli demektir.

    Önemliliğin uygulanması

    • Önemlilik rakamlarla ifade edilirse denetim kapsamı ve sonuçları daha iyi değerlendirilir. Rakamlarla ifade zorunlu değildir.

      Önemlilk yargısının uygulanması 3 aşamada gerçekleştirilir

      • 1- Denetçinin önemlilik hakkında ön belirlemede bulunması

        • Önemlilik hakkında ilk belirlenecek şey önemlilik eşiğidir.

          Önemlilik eşiği;
          Denetçinin finansal tablolarda yanlış beyan olabileceğine ve yinede kullanıcıları mantksal kararlarını etkilemeyeceğine inandığı maksimum tutardır.

          Kâr arttıkça önemlilk eşiği azalan bir oranda artar.
          * Kâra dayalı önemlilik eşiği %4-%6 arasındadır.
          * Varlık veya gelire göre önemlilik eşiği %0,5-%1 arasındadır.
          * Öz sermayeye göre önemlilik eşiği %1-%2 arasındadır.

        2- Önemlilik hakkındaki ilk belirlemenin hesap kalanları veya işlem sınıflarına dağıtılması

        • Hesap kalanları; stok ve alacak gibi kalemlerdir.
          İşlem sınıfı ise; gelir işlemleri, satın alma işlemleri gibi muhasebe sistemince işlenen işlemlerdir.

          İlk önemlilik yargısı bir hesaba dağıtılınca "kabul edilebilir yanlışlık" olarak ifade edilir.

          Hata beklentisi düşük ise hesabın denetim alanı daralır ve büyük tutarda önemlilik dağıtılabilir.

        3- Olası yanlışlıkların tahmin edilmesi ve toplamlarının önemlilik hakkındaki ilk belirleme ile karşılaştırılması

        • Bu aşama, elde edilen kanıtlar değerlendirildikten sonra, denetim sonuna doğru yapılır.

    Denetim riski

    • Denetim riski;
      Finansal tablo kullanıcıları için bilgi riskinin sosyal olarak kabul edilebilecek düzeye indirilmesi sürecidir.

      Bilgi riski;
      Şirketçe yayınlanan finansal tabloların önemli ölçüde yanlış ve yanıltıcı olma olasılığıdır.

      Denetçi riski;
      Denetçinin yanlış görüş verme riskidir.

      Denetim riski:
      Denetçinin finansal tablolar hakkında uygun olmayan görüş verme olasılığıdır. En kötü şekli yanıltıcı beyanları ortaya çıkaramama ve olumlu görüş verme riskidir.

      Denetim riski bileşenleri

      • 1- Asıl (doğal) risk
      • 2- Kontrol riski
      • 3- Bulgu riski

    Denetim kanıtları

    • Denetim kanıtı;
      Denetim görüşünün dayandığı bir sonuca ulaşmak için denetçi tarafından kullanılan tüm bilgilerdir.

      Denetim kanıtlarının sınıflandırılması

      • 1- Esas muhasebe verileri

        • Esas muhasebe verileri; büyük defter, yevmiye defteri, yardımcı defter, muhasebe yönetmelikleri, finansal tablo düzenlemeleri, mutabakat ve açıklamalar vb.

          Yönetim işletme kayıtlarına dayanarak finansal tablo hazırlanmasından sorumludur.

        2- Destekleyici bilgiler

        • Destekleyici bilgiler; Çekler EFT kayıtları, faturalar, sözleşmeler, toplantı tutanakları, rakiplerle karşılaştırmalar vb.

        Denetim kanıtlarının yeterliliğinin ve uygunluğunun denetçinin profesyonel yargısına bağlı olması, denetim kanıtlarının yasal kanıtlardan farkını gösterir.

        Önemlilik ve risk düzeyinin artması daha fazla kanıt toplanmasını gerektirir.

        Kanıtın güvenliği elde edildiği koşullara bağlıdır;
        * Dışsal kaynaklardan elde edilen kanıtlar daha güvenlidir.
        * İçsel olarak üretilen kanıtlarda, iç kontrol yapısı etkin olanın kanıtı etkin olmayana göre daha güvenlidir.
        * Denetçi tarafından elde edilen kanıt daha güvenlidir.
        * Orjinal belgeden (kaynaktan) elde edilen kanıt fotokopi veya faksa göre daha güvenlidir.
        * Kanıt belge biçiminde ise daha güvenlidir.

      Denetim kanıtları elde etmede savların (iddiaların) kullanımı

      • 1- Var olma ve meydana gelme ile ilgili savlar

        • Belirli bir tarihte işletmenin varlık ve borçlarının var olup olmamasın ve kayıtların belirli bir dönemde meydana gelip gelmemesi ile ilgili savlardır.

      • 2- Tamlıkla ilgili savlar

        • Sunulması gereken tüm işlem ve hesapların finansal tablolarda yer alıp almaması ile ilgilidir. Örneğin; yönetimin tüm mal ve hizmet alımlarının kaydedilip tablolara dahil edildiğini iddia etmesi.

      • 3- Hak ve yükümlülüklerle ilgili savlar

        • Belirli bir tarihteki varlıklarınn işletmenin hakları, borçların ise yükümlülükleri olduğuna ilişkin savlardır.

      • 4- Değerleme ve dağıtımla ilgili savlar
        • Hesapların tablolarda uygun rakamlarla yer aldığı ile ilgili savlardır.

      Kanıt elde etmek için uygulanan denetim yordamları

      • 1- Kayıtların ve belgelerin kontrolü
      • 2- Sabit varlıkların kontrolü
      • 3- Gözlem
      • 4- Soruşturma
      • 5- Doğrulama
      • 6- Yeniden hesaplama
      • 7- Yeniden yapma
      • 8- Analitik yordam

    Çalışma kağıtları (Denetim belgelemesi)

    • Çalışma kağıtları;
      Denetçinin yaptığı çalışma ve denetim hakkında ulaştığı sonuçlarla ilgili olarak tuttuğu kayıtlardır.

      Çalışma kağıtlarının işlevleri (faydaları)

      • 1- Denetimin yönetimi ve gözetiminde denetçiye yardımcı olmak
      • 2- Denetim raporuna destek sağlamak
      • Çalışma kağıtlarının tipi, niceliği ve kapsamını denetçinin profesyonel yargısı belirler.

      Çalışma kağıtlarının türleri

      • 1- Sürekli dosya
      • 2- Cari (yıllık çalışma) dosya

      Çalışma kağıtları ve denetim belgeleri denetçinin malıdır. Bukağıtları saklar. Gizliliğini sağlar. Bazı durumlar dışında müşteri rızası olmadan kimseye göstermez. Denetçinin sır sakalma yükümlülüğü vardır.

    • Bir hesap veya oldunun finansal tablolara güvenen kullanıcıların kararlarını etkilemesine önemlilik denir. Önemlilik rakamlarla ifade edlirse denetim kapsamı daha iyi planlanır. Denetçi her denetiminde önemlilik yargısını bulundurmak zorundadır.

      Bir şirket tarafından yayınlanan finansal tabloların önemli ölçüde yanlış ve yanıltıcı olabilme ihtimaline bilgi riski denir.

      Kasa ve stok hesabının göreli riski, diğer hesaplara göre daha yüksektir.

      Denetçi sadece bulgu riskini yönetebilir veya kontrol edebilir.

      Denetim riski = asıl risk * kontrol riski * bulgu riski
      Örn; %90 * %70 * %8 => 0,9 * 0,7 * 0,08 = 0,05 => %5

      Kanıt yeterliliğini belirleyen önemlilik ve risk tir.

      Bilgi sorulan kişiden her durumda yazılı cevep istenmesine pozitif doğrulama denir.

      iç kontrolün olmadığı varsayımıyla bir savın finansal tablolardaki yanıltıcı beyanlara olan duyarlılığına aslık risk denir.

      Müşterinin iç kontrolü tarafından yapılan yordamları denetçinin elle veya bilgisayar destekli denetim tekniklerini kullanarak yapmasına yeniden yapma denir.

• 4- İÇ KONTROL, DENETİM TESTLERİ ve DENETİM PLANLAMASI
  • Ara sınav : 5
    Final : 2
  • İç kontrolün amaçları
    • 1- Faaliyetle ilgili amaçlar
      • İşletme varlık ve kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasıyla ilgili faaliyetsel amaçlardır.
    • 2- Finansal raporlamayla ilgili amaçlar
      • Güvenilir finansal raporlar hazırlanmasıyla ilgili amaçlardır.
    • 3- Uygunluk amaçları
      • İşletmenin uyması gereken yasa, yönetmelik ve diğer düzenlemelerle ilgili amaçlardır.
  • İç kontrolün unsurları
    • 1- Kontrol çevresi
    • 2- Risk değerlendirmesi

      • Bir işletmenin amaçlarına ulaşmayı engelleyen iç ve dış faktörlerin dikkate alınarak yönetim tarzının biçimlendirilmesidir.

        Risk; İşletme faaliyetlerinin planlandığı gibi gitmeme olasılığıdır.

        Risk değerlendirmesi 3 aşamada gerçekleşir.

        • 1- Amaçların belirlenmesi
        • 2- Risklerin tespiti ve analizi
        • 3- Değişim yöntemleri
    • 3- Kontrol eylemleri
      • İşletmenin olası hata ve hilelere önleyici tedbirler almasıdır.
    • 4- Bilgi ve iletişim
      • İç kontrol açısından nitelikli bilginin özellikleri
        • 1- Gereklilik
        • 2- Zamanlılık
        • 3- Geçerlilik
        • 4- Doğruluk
        • 5- Ulaşılabilirlik
    • 5- İzleme
      • İç kontol tablosunun sürekli izlenmesi ve takip edilmesi demektir.
  • Denetim karar süreci ve denetim riski kavramı

    • Denetim karar süreci;
      Denetçi, denetim riskinin üç bileşeni olan, asıl (doğal) risk, kontrol riski ve bulgu riskini minimize etmeye çalışır. Denetim riskini en aza indirgeyecek biçimde, incelediği hesap kalanı veya işlem gurubuyla ilgili görüş oluşturması sağlayacak yola denetim karar süreci denir.

      İç kontrol unsurları hakkında bilgi toplanması

      • iç kontrol soru kağıdı
      • Akış şemaları
      • Not alma
  • Denetim planlama süreci
    • 1- Denetim işinin kabulü
    • 2- Müşteri hakkında bilgi edinme
    • 3- Denetim programının planlanması

      • Denetim programı;
        Denetçinin kanıt toplamak için uygulayacağı testleri yani denetim işlemlerini seçmesidir.

  • • Finansal bilgilerin doğruluğunu ve güvenliğini, faaliyetlerin etkinlik ve verimliliğini, yapılan işlemlerin yasa ile ilgili düzenlemelere uygunluğunu amaçlayan işletme içinde oluşturulmuş sürece iç kontrol denir.

      Denetçilerin iç kontrolle ilgilenmelerinin birinci ve en önemli nedeni denetim faaliyetini planlamaktır.

      Görevin ayırımı iç kontrol unsurlarında kontrol eylemlerinden biridir.

      Denetim kanıtları objektif olmalıdır.

      Finansal tablolarda bir takım hatalar olabileceği ve bunların denetçiler tarafından bulunamayıp atlanabileceği riskine denetim riski denir. Üç bileşeni vardır. Bunlar; Asıl risk, kontrol riski ve bulgudur.

      Maddi doğruluk testlerinde denetçilerin hedefleri finansal tablolardaki beyanlardır.

      Denetim planı denetçiye aittir ve çalışma kağıdında yer alır.

      Denetçinin kanıt toplamak için uygulayacağı testler demetine denetim programı denir.

      Yönetim kurulunun izleme sorumluluğunu yerine getirmesine yardımcı olan işletme içi birim iç denetimdir.

      İç kontrolün düzenleniş ve işleyin etkinliklerini değerlendirmek amacıyla yapılan testlere uygunluk testleri denir.

      Kontrol riskinin maksimum belirllenmesi durumunda uygunluk testi yapılmaz.

      Mali tablolardaki tutarların ve açıklamaların doğruluğunu değerlendirmek için kanıt toplama işlemine maddi doğruluk testi denir.

      Kontrol riski yüksekse maddi doğruluk testleri daha etkili prosedürlerden seçilmelidir.

• 5- MUHASEBE DENETİMİNDE ÖRNEKLEME
  • Ara sınav : 5
    Final : 2
  • Uygunluk testlerinin gerçekleştirilmesindeki örnekleme riskleri

    • Alfa riski;
      İç kontrol yeterince güvenilir olduğu halde, denetçinin örneklemden elde ettiği sonuçlara bakarak iç kontrolün yeterli güveni sağlamadığı sonucuna varmasıdır.

      Beta riski;
      Denetçinin örneklemden elde ettiği sonuca bakarak iç kontrolün yeterince güvenilir olmadığı halde güvenilir olduğu kanısına varmasıdır.

  • Maddilik testlerinin gerçekleştirilmesindeki hata riskleri

    • Yanlış ret riski;
      Örnekleme sonuçlarının hesap kalanlarında maddi bir hata olmamasına ragmen, maddi bir hata olduğu sonucuna varılmasıdır.

      Yanlış kabul riski;
      Örnekleme sonuçlarının hesap kalanlarında maddi bir hata olmasına ragmen, maddi bir hata olmadığı sonucuna varılmasıdır.

  • • Denetçinin örneklemeleri inceleyerek elde ettiği sonuçlarla gerçek durum arasındaki farka örnekleme hatası denir.

      Örnekleme riski tamamen şansa bağlıdır.

      Nitelik örneklemesi;
      Denetçi nitelik örneklemesinde muhasebe işleminin doğruluğu ya da yanlışlığı üzerinde durur. Özellikle iç kontrol uygunluk testleri için uygulanır.

      Örneklem birimlerinin seçiminde denetçinin tamamen öznel davranması ile gerçekleştirilen örnekleme türü istatistiksel olmayan örneklemedir.

      Niteliksel örneklem hatanın var olup olmadığıyla ilgilenir.

      Denetçinin sık olmayan hatta özel olan bir durumu belirlemek istediğinde kullandığı örnekleme türü buluş örneklemesidir.

      Evren birimlerini tam olarak içeren ve evrenin fiziksel yapılanmasını gösteren listeye örnekleme çerçevesi denir.

      Denetçinin geçmiş yıllardaki sonuçlara bakarak belirlediği sapmaya evrenin beklenen sapma oranı denir.

• 6- BİLANÇO ve GELİR TABLOSU KALEMLERİNİN DENETİMİ
  • Ara sınav : 4
    Final : 1

  • • Denetçinin denetim alanını belirlerken en çok baz aldığı kriter bilanço ve gelir tablosudur.

      Denetimin genel amaçları mali tabloların beyanları yani savlarıdır. Bunlar;
      varolma ve gerçekleşme
      tamlık
      haklar ve yükümlülükler
      değerleme ve dağıtım
      sunum ve açıklamadır

      Hem uygunluk hem de maddi doğruluk testlerinin amacına hizmet ettiği için çift amaçlı testler olarak kabul edilen testlere işlem testleri denir.

      Kasa kaleminin yolsuzluk ve hile olasılığı diğerlerinden daha yüksektir. Kasa hesabı, hazır değerler hesabında yer alır ve denetim açısından en riskli kalemdir.

      Mali tablolarda kayıt dışı bir işlemin olup olmadığı tamlık özel testinin amacıdır. Tamlık, maddi doğruluk testlerindendir.

      Mali tablolardaki kayıtların uygun sınıflandırılmasına uyulup uyulmadığı sunum ve açıklama özel testinin amacıdır. Sunum ve açıklama, maddi doğruluk testlerindendir.

      Dönen varlıkların en likit alt gurubu hazır değerlerdir.

• 7- DENETİMİN TAMAMLANMASI ve DENETİM RAPORU
  • Ara sınav : 3
    Final : 2

  • • Denetim sürecinin son evresi denetim raporunun yazılmasıdır. Denetim raporu denetim tamamlandıktan sonra yazılır

      Olası gider ve zararların şarta bağlı borç yaratma ihtimali yüksekse işetme, bunu bilanço ve gelir tablosunda göstermelidir. Düşük bir olasılık ise dipnotlarda açıklamalıdır.

      Denetçinin müşteri işletmeden istediği, müşteri beyan mektubunun müşteri tarafından imzalanarak verilmek istenmemesi, denetçinin denetim raporunda şartlı görüş açıklamasına sebep olur.

      İşletme ve işletme ile ilgili tarafların arasında olan ilişkilerden kaynaklanan ve denetim raporu yazılma anına kadar sonuçları kesinleşmemiş olan, gelecekteki belirsizliklere dayalı olaylara şarta bağlı borç ve zararlar denir.

      Bilanço tarihinden itibaren denetim raporunun yazıldığı ana kadarki zamanda gerçekleşecek olaylara bilanço sonrası olaylar denir.

      İşletmenin dönem başı ve dönem sonu hesap kalanları ile denetçinin duzenlemelerini içeren belgeye çalışma mizanı denir.

      Bilgi kullanıcıları açısından, mali tablolara güveni sağlayan dayanak denetim raporudur.

      Müşteri işletmenin hangi tarihli hangi mali tablolarının incelemeye alındığı denetim raporunun kapsam paragrafında yer alır.

kaynak: http://arastirma-odevi.blogspot.com/